De voedingsmiddelen- en drankenindustrie (F&B) omvat alle bedrijven die betrokken zijn bij de verwerking van grondstoffen voor voedingsmiddelen, alsmede bij de verpakking en distributie ervan. Dit omvat zowel verse, bereide als verpakte voedingsmiddelen en zowel alcoholische als niet-alcoholische dranken.

De voedings- en drankenindustrie is verdeeld in twee grote segmenten, namelijk de productie en de distributie van eetbare goederen. De eerste groep, de productie, omvat de verwerking van vlees en kaas en de vervaardiging van frisdranken, alcoholische dranken, verpakte levensmiddelen en andere gemodificeerde levensmiddelen. Alle voor menselijke consumptie bestemde producten, met uitzondering van farmaceutische producten, vallen onder deze sector. De productie omvat ook de verwerking van vlees, kaas en verpakte levensmiddelen, zuivel en alcoholische dranken. De productiesector omvat geen levensmiddelen en verse producten die rechtstreeks via de landbouw worden geproduceerd, aangezien deze onder de landbouw vallen.

De vervaardiging en verwerking van levensmiddelen en dranken brengt aanzienlijke risico's met zich mee voor de blootstelling aan brand en giftige gassen. Bij het bakken, verwerken en koelen van voedsel worden veel gassen gebruikt. Deze gassen kunnen zeer gevaarlijk zijn - giftig, brandbaar of beide.

Gevaren van gas

Voedselverwerking

Secundaire voedselverwerkingsmethoden omvatten fermentatie, verhitting, koeling, dehydratatie of een of andere vorm van koken. Veel soorten commerciële voedselverwerking bestaan uit koken, met name industriële stoomketels. Stoomketels worden gewoonlijk met gas gestookt (aardgas of LPG) of gebruiken een combinatie van gas en stookolie. Bij gasgestookte stoomketels bestaat aardgas voornamelijk uit methaan (CH4), een zeer brandbaar gas, lichter dan lucht, dat rechtstreeks naar de ketels wordt geleid. LPG daarentegen bestaat hoofdzakelijk uit propaan (C3H8) en vereist gewoonlijk een brandstofopslagtank ter plaatse. Wanneer op de locatie brandbare gassen worden gebruikt, moet in opslagruimten geforceerde mechanische ventilatie worden opgenomen voor het geval er lekkage optreedt. Deze ventilatie wordt gewoonlijk in werking gesteld door gasdetectoren die in de buurt van ketels en opslagruimten zijn geïnstalleerd.

Chemische ontsmetting

De F&B-sector neemt hygiëne zeer ernstig, aangezien de minste verontreiniging van oppervlakken en apparatuur een ideale voedingsbodem kan vormen voor allerlei soorten ziektekiemen. De F&B-sector eist daarom strenge reiniging en desinfectie, die moeten voldoen aan de industrienormen.

Er zijn drie methoden van desinfectie die gewoonlijk in de F&B worden gebruikt: thermisch, straling en chemisch. Chemische desinfectie met chloorverbindingen is verreweg de meest gebruikelijke en doeltreffende manier om apparatuur of andere oppervlakken te desinfecteren. Dat komt omdat chloorverbindingen goedkoop zijn, snel werken en doeltreffend zijn tegen een groot aantal micro-organismen. Er worden verschillende chloorverbindingen gebruikt, waaronder hypochloriet, organische en anorganische chlooramines en chloordioxide. Natriumhypochlorietoplossing (NaOCl) wordt opgeslagen in tanks, terwijl chloordioxide (ClO2) ter plaatse wordt gegenereerd.

In elke combinatie zijn chloorverbindingen gevaarlijk en blootstelling aan hoge chloorconcentraties kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Chloorgassen worden gewoonlijk ter plaatse opgeslagen en er moet een gasdetectiesysteem worden geïnstalleerd, met een relaisuitgang om ventilatieventilatoren in werking te stellen zodra een hoog chloorgehalte wordt gedetecteerd.

Voedselverpakking

Voedselverpakkingen dienen vele doelen; zij maken het mogelijk voedsel veilig te vervoeren en op te slaan, beschermen het voedsel, geven de grootte van de porties aan en geven informatie over het product. Om levensmiddelen langdurig veilig te houden, moet zuurstof uit de verpakking worden verwijderd, omdat anders oxidatie optreedt wanneer het voedsel in contact komt met zuurstof. De aanwezigheid van zuurstof bevordert ook de groei van bacteriën, wat schadelijk is bij consumptie. Als de verpakking echter met stikstof wordt gespoeld, kan de houdbaarheid van verpakte levensmiddelen worden verlengd.

Verpakkers gebruiken vaak stikstof (N2) om hun producten te conserveren en op te slaan. Stikstof is een niet-reactief, reukloos en niet-giftig gas. Het voorkomt oxidatie van vers voedsel met suikers of vetten, stopt de groei van gevaarlijke bacteriën en remt bederf. Ten slotte voorkomt het dat verpakkingen bezwijken door het creëren van een atmosfeer onder druk. Stikstof kan ter plaatse worden gegenereerd met behulp van generatoren of worden geleverd in cilinders. Gasgeneratoren zijn kosteneffectief en zorgen voor een ononderbroken toevoer van gas. Stikstof is een verstikkend gas dat de zuurstof in de lucht kan verdringen. Omdat stikstof niet ruikt en niet giftig is, merken werknemers zuurstofgebrek misschien pas als het te laat is.

Een zuurstofgehalte van minder dan 19% veroorzaakt duizeligheid en bewustzijnsverlies. Om dit te voorkomen moet het zuurstofgehalte worden bewaakt met een elektrochemische sensor. De installatie van zuurstofdetectoren in verpakkingsruimten garandeert de veiligheid van de werknemers en de vroegtijdige opsporing van lekken.

Koelinstallaties

Koelinstallaties in de F&B-industrie worden gebruikt om voedsel gedurende lange tijd koel te houden. Grootschalige voedselopslagfaciliteiten maken vaak gebruik van koelsystemen op basis van ammoniak (> 50% NH3), omdat dit efficiënt en zuinig is. Ammoniak is echter zowel giftig als ontvlambaar; het is ook lichter dan lucht en vult gesloten ruimten snel op. Ammoniak kan ontvlambaar worden als het vrijkomt in een gesloten ruimte waar een ontstekingsbron aanwezig is, of als een vat watervrije ammoniak wordt blootgesteld aan vuur.

Ammoniak wordt gedetecteerd met elektrochemische (giftig) en katalytische (brandbaar) sensortechnologie. Draagbare detectie, met inbegrip van enkelvoudige of meervoudige gasdetectoren, kan onmiddellijke en TWA-blootstelling aan toxische NH3. Gebleken is dat persoonlijke multigasdetectoren de veiligheid van de werknemers verbeteren wanneer een laag bereik ppm voor routinematige systeemcontroles en een brandbaar bereik wordt gebruikt tijdens het onderhoud van het systeem. Vaste detectiesystemen omvatten een combinatie van detectoren voor toxische en brandbare niveaus die zijn aangesloten op lokale bedieningspanelen - deze worden gewoonlijk geleverd als onderdeel van een koelsysteem. Vaste systemen kunnen ook worden gebruikt voor procesoverbruggingen en ventilatiecontrole.

Brouwerij en drankenindustrie

Het risico van de productie van alcohol bestaat in omvangrijke productieapparatuur die potentieel schadelijk kan zijn, zowel voor het gebruik als voor de dampen en dampen die in de atmosfeer terecht kunnen komen en vervolgens het milieu kunnen beïnvloeden. Ethanol is het belangrijkste brandgevaar dat in distilleerderijen en brouwerijen wordt aangetroffen: de door ethanol geproduceerde dampen en dampen. Omdat ethanoldampen kunnen vrijkomen door lekken in tanks, vaten, transferpompen, leidingen en flexibele slangen, vormen ze een reëel brand- en explosiegevaar voor de distilleerders. Zodra het gas en de damp in de atmosfeer vrijkomen, kan het zich snel ophopen en een gevaar vormen voor de gezondheid van de werknemers. Er zij echter op gewezen dat de concentratie die nodig is om de gezondheid van de werknemers te schaden, zeer hoog moet zijn. Met dit in gedachten is het belangrijkste risico van ethanol in de lucht dat van een explosie. Dit feit versterkt het belang van gasdetectieapparatuur om eventuele lekken onmiddellijk te herkennen en te verhelpen, om rampzalige gevolgen te voorkomen.

Verpakking, vervoer en distributie

Zodra wijn is gebotteld en bier is verpakt, moeten zij worden geleverd aan de desbetreffende verkooppunten. Dit omvat gewoonlijk distributiebedrijven, opslag en in het geval van brouwerijen, transporteurs. Bij bier en frisdrank wordt kooldioxide of een mengsel van kooldioxide en stikstof gebruikt om de drank aan de "tap" te leveren. Deze gassen geven bier ook een langere schuimkraag en verbeteren de kwaliteit en de smaak.

Zelfs wanneer de drank klaar is om te worden afgeleverd, blijven er gasgerelateerde gevaren bestaan. Deze doen zich voor bij elke activiteit in ruimten met cilinders met samengeperst gas, vanwege het risico van een verhoogd kooldioxidegehalte of een verlaagd zuurstofgehalte (door een hoog stikstofgehalte). Kooldioxide (_CO2) komt van nature voor in de atmosfeer (0,04%)._CO2 is kleurloos en reukloos, zwaarder dan lucht en als het ontsnapt, zal het de neiging hebben naar de vloer te zinken._CO2 verzamelt zich in kelders en op de bodem van containers en besloten ruimten zoals tanks en silo's._CO2 ontstaat in grote hoeveelheden tijdens de gisting. Het wordt ook geïnjecteerd in dranken tijdens de carbonatatie.

Voor meer informatie over de gevaren van gas bij de productie van levensmiddelen en dranken kunt u terecht op onzeindustrie paginavoor meer informatie.